Zeventig jaar geleden introduceerde LEGO een idee dat de ervoor zorgde dat de steentjes van toen, naadloos aansluiten bij die van nu: System in Play. Dit systeem veranderde tevens de wijze waarop The LEGO Group hun speelgoedsets ontwikkelden en waar ze vandaag de dag nauwelijks van afwijken.
70 jaar LEGO System in Play
Inhoudsopgave:
LEGO viert 70 jaar LEGO System in Play
Toen Godtfred Kirk Christiansen in 1954 een speelgoedbeurs in Groot-Brittannië bezocht, sprak hij met een inkoper die klaagde dat er “geen enkel systeem” in de speelgoedindustrie was. Dit inspireerde hem om een samenhangend systeem te ontwikkelen. Eenmaal thuis analyseerde hij de ruim 200 LEGO producten van toen en kwam erachter dat enkel het steentje de potentie had om een systeem te vormen. Hoog tijd om daar op voort te borduren.
In 1955 was het dan zover, het System in Play werd gelanceerd met de introductie van de LEGO Town Plan No. 1. Deze set bestaat uit een reeks gebouwen, voertuigen en een stratenkaart van vouwkarton. De set gaf kinderen de mogelijkheid een “realistische” stedelijke omgeving te bouwen. Het doel van de set was duidelijk: alle elementen moesten op elkaar passen, herbruikbaar zijn en compatibel blijven met toekomstige onderdelen. LEGO maakte een belofte aan zichzelf dat de stenen van gisteren ook passen op de steentjes van de toekomst. Helaas gingen ze daar eind jaren 90 de fout in, wat bijna leidde tot het faillissement van LEGO.
Clutch Power maakte alles beter
Ondanks de System in Play, hadden de LEGO-steentje een groot nadeel, ze hadden weinig tot geen hechtingskracht (Clutch Power). Hierdoor was het wel mogelijk om gebouwen en voertuigen te maken, maar wel enkel door steentjes te stapelen. In 1958 patenteerde LEGO het stud-en-tube-principe. Dit principe dat ervoor zorgt dat steentjes stevig aan elkaar hechten, kennen we vandaag de dag nog steeds. Het veranderde de manier waarop je met de steentjes kon bouwen. Er zijn eindeloze combinaties mogelijk. Om je een idee te geven, met zes 2×4-stenen kan je al 915.103.765 combinaties maken. Het patent is inmiddels al heel wat jaren verlopen, waardoor ook andere merken de vrijheid hebben dit principe toe te passen.
Eenvoudige huizen en beperkte kleuren
Toen het System in Play in 1955 werd gelanceerd, begon het met eenvoudige huizen in het iconische Town Plan. De sets waren beperkt tot zes kleuren en stonden op kartonnen straten, maar ze legden de basis voor een wereld waarin alles kon worden gecombineerd. In de jaren ’60 en ’70 breidde LEGO uit met thema’s als LEGOLAND en kregen sets meer detail dankzij de hechtkracht van de steentjes en de welbekende basisplaat. De laatste maakte het mogelijk dat bouwwerken bleven staan tijdens het spelen. De komst van het minifiguur in 1978 bracht eveneens een nieuwe dimensie: rollenspel binnen LEGO-sets.
Van Town Plan tot moderne huizen
LEGO Town Plan uit 1955 was de set waarbij het systeem voor het eerst werd toegepast. Het legde de basis voor een aantal iconische sets die de jaren erna verschenen. In 1972 was het systeem verbeterd en verscheen de eerste basisplaat in de LEGO 353 Terrace house with car and garage. In 1978 presenteerde LEGO de volgende grote revolutie, het minifiguurtje. De komst van dit figuurtje veranderde ook de manier waarop LEGO ging ontwerpen. Zo werd er voor de LEGO 6374 Holiday home uit 1983, eerst gekeken naar het interieur van het huis. Het figuurtje moest namelijk gebruik kunnen maken van de eenvoudige indeling.
In de jaren ’90 gaf kregen designers meer creatieve vrijheid, waardoor huizen niet enkel meer een realistische benadering hadden. De LEGO Paradisa 6416 Poolside Paradise was dan ook een verbeelding van de ontwerper. Desondanks bleef het System in Play-principe behouden doordat de onderdelen uit die set, te gebruiken waren met de onderdelen uit eerder verschenen sets.
Richting het einde van de jaren ’90, begon LEGO door nieuw bloed, veel onderdelen en elementen te ontwikkelen die bijna de doodsteek waren voor het bedrijf. De belofte die in de jaren ’50 was gemaakt, leek volledig overboord gegooid. Nadat het bedrijf door nieuw management de kop weer boven water kreeg, was het portfolio onderdelen flink teruggeschroefd. Dit bleek geen beperking te zijn voor nieuwe sets, maar juist de creativiteit van ontwerpers aan te wakkeren. De LEGO Creator 31012 Family House uit 2013 was daar een voorbeeld van.
Ook vandaag de dag is dit systeem de rode draad van alle LEGO-sets. Doordat er nieuwe onderdelen worden ontwikkeld met dit systeem in het achterhoofd, kunnen designers alle kanten opgaan, zonder dat ze afwijken van de belofte. De veelzijdigheid van het systeem is daarnaast ook te zien in sets als de LEGO Creator 31153 Modern House uit 2024, waarmee je drie totaal verschillende huizen kan bouwen.
Historische tijdlijn – 70 jaar LEGO System in Play
1954
- Godtfred Kirk Christiansen krijgt het idee voor een samenhangend speelsysteem na een gesprek op een Britse speelgoedbeurs.
- Hij analyseert het LEGO-assortiment en concludeert dat de LEGO-steen de basis moet vormen voor een universeel systeem.
1955
- Officiële lancering van het LEGO System in Play met Town Plan No. 1.
- Doel: alle elementen moeten compatibel zijn en herbruikbaar blijven, zodat kinderen eindeloos kunnen combineren.
1958
- Technische doorbraak: het stud-en-tube-principe wordt gepatenteerd.
- Dit zorgt voor de beroemde “clutch power” en maakt miljoenen combinaties mogelijk (bijvoorbeeld zes 2×4-stenen in 915.103.765 variaties).
1963
- Godtfred formuleert de 10 LEGO-kenmerken, waaronder onbeperkte speelmogelijkheden, veiligheid, kwaliteit en tijdloosheid.
- Motto: “Only the best is good enough”.
1969
- Introductie van DUPLO, gebaseerd op dezelfde systeemprincipes, speciaal voor jongere kinderen.
1978
- De minifiguur wordt geïntroduceerd, waardoor rollenspel een vast onderdeel van LEGO wordt.
- Sets krijgen meer detail en interieurs worden belangrijker.
Jaren ’90
- Creatieve sets zoals Poolside Paradise tonen een speelsere en kleurrijkere benadering.
- Nieuwe thema’s en accessoires stimuleren fantasierijk bouwen.
2013
- Sets zoals Family House brengen realistische details zoals balkons en barbecues, ondanks een beperkt aantal elementen.
2024
- De Modern House laat zien hoe veelzijdig het systeem nog steeds is: één set kan drie totaal verschillende huizen opleveren.
2025
- LEGO viert 70 jaar System in Play en benadrukt dat het principe nog altijd de kern vormt van alle producten.
Wat vind jij van het System in Play?
Wat betekent dit systeem voor jou? Heb jij nog sets waarin stenen van tientallen jaren geleden moeiteloos passen op nieuwe onderdelen? Of ervaar jij juist het tegenovergestelde? We lezen jouw mening graag in de reacties.
